Ra đời từ 1953, xe thể thao đa dụng (SUV) đạt cực thịnh vào những năm 1990 nhờ khả năng vượt địa hình hoàn hảo. Đến nay, mẫu xe này vẫn đang là một trong những dòng xe hút khách
Ngày nay, hình ảnh những chiếc SUV lăn bánh trên đường phố đã trở nên quen thuộc. Song, có một điều đáng chú ý là ít ai có thể trả lời chính xác được câu hỏi ai là người sáng tạo nên dòng xe này. Bởi thực tế, cho đến nay, câu hỏi này vẫn là chủ đề tranh cãi trong làng
xế hộp.
Theo tờ New York Times, danh hiệu thuộc này về hãng xe International Harvester của Mỹ. Đây là nhà sản xuất máy cày và xe tải thương mại nổi tiếng những năm 60. Năm 1953, International Harvester trình làng mẫu mang tên Travelall có thiết kế dựa trên hai dòng wagon và bán tải. Trước đó hơn 20 năm, Chevrolet cũng đã trình làng Suburban có vóc dáng tương tự Travelal song nó không có hệ dẫn động 4 bánh, vốn một trong những đặc trưng cơ bản của dòng SUV.
Phải đến tận 1960, Suburban mới trang bị hệ dẫn động này trong khi Travelall đã có từ 1956. Trong khi đó, một ứng cử viên khác cho danh hiệu “xe SUV đầu tiên trên thế giới” là Town Wagon của Dodge, nhưng bản dẫn động 4 bánh của Town Wagon lại xuất hiện một năm sau Travelall.
Ban đầu, Travelall được thiết kế có 2 cửa. Đến giai đoạn 1957-1961, nó được tăng thêm một cửa nữa và sau đó được tái thiết thành mẫu xe 4 cửa.
Một trong những dấu ấn đậm nhất của Travelall là nó đã được nhiếp ảnh gia nổi tiếng Ansel Adams sử dụng để đi khắp nước Mỹ. Những bức ảnh phong cảnh nổi tiếng được chụp từ nóc Travelall mà ông đề nghị độ thêm. Trong suốt vòng đời 22 năm kể từ năm 1953 đến 1975, lượng xe tiêu thụ của Travelall cũng khá tốt. Tuy nhiên, không may của Travelall khi hãng xe International có quá ít hậu thuẫn về kỹ thuật và thương mại nên hãng xe này chỉ chỉ tập trung vào các dòng xe thương mại dành cho gia đình mà bỏ quên mất Travelall. Hậu quả là Travelall chính thức bị dừng sản xuất vào năm 1975.
Trong khi đó, những ông lớn như Chevrolet, Dodge và Jeep vẫn tiếp tục phát triển dòng xe SUV và nhanh chóng “hốt bạc” tại Mỹ khi người tiêu dùng nước này bùng nổ làn sóng đi xe to. Đây chính là nguyên nhân khiến chiếc Travelall ít được nhắc đến trong các tài liệu xe hơi. Thậm chí các nhà sưu tập xe cổ gần như không còn giữ lại một chiếc Travelall nào. Từ rất lâu, mỗi khi nói về SUV là khách hàng liên tưởng ngay tới những sản phẩm của Jeep, Chevrolet hay Land Rover.
Thêm một chi tiết thú vị nữa là cái tên SUV, viết tắt từ “Sport Utility Vehicle”, lại do Toyota phát minh chứ không phải những hãng có truyền thống phát triển dòng xe này như Chevrolet hay Jeep. Trong khi đó, tại Mỹ, khách hàng có thói quen gọi là xe “dẫn động 4 bánh” hoặc “4 x4” hơn là từ viết tắt SUV.
Sau khoảng một thập kỷ lặng song, xe SUV bắt đầu bước vào thời cực thịnh trong những năm 1990. Mẫu xe này nhanh chóng trở nên phổ biến và xuất hiện trên khắp đường phố ở những nước rộng lớn và địa hình hiểm trở như Mỹ, Canada hay Australia. Sở dĩ người tiêu dùng ưa chuộng dòng xe này bởi những ưu điểm như gầm cao, khả năng vượt địa hình tốt và an toàn cho hành khách.
Nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng cao của khách hàng, những hãng xe Mỹ đã liên tiếp tung ra đời các thế hệ SUV với động cơ to và khỏe hơn . Tính đa dụng của dòng xe đã dần trở thành ưu tiên hàng đầu cho khách hàng khi chọn xe. Thậm chí, có thời kỳ, tại Mỹ, mẫu xe SUV còn đắt khách hơn cả trào lưu mua xe sedan.
Theo Tom Libby, quản lý, tư vấn luật và nhà phân tích công nghiệp tại IHS Automotive, sở dĩ những mẫu SUV “được lòng” khách hàng là bởi: “Chúng đáp ứng được nhiều mục đích, nhu cầu khi kết hợp giữa chở người và hàng hóa nhờ vị trí ngồi cao hơn, khoảng sáng gầm cao hơn, kiểu lái nhẹ nhàng, không gian nội thất rộng rãi, có tùy chọn hệ dẫn động và không gian để hàng hóa rộng rãi”.
Trong khi đó, tại Việt Nam,phân khúc xe SUV cũng khá sôi động với những cái tên phổ biến như
Toyota Fortuner, Ford Escape, Ford Everest, Toyota Land Cruiser. Bên cạnh đó, các hãng xe sang cũng có nhiều mẫu SUV cao cấp của mình, ví dụ
BMW X5, Acura MDX, Audi Q7…